Angelsaksische herdenking

Een prachtig monument heeft Brandwijk gekregen. Met een vliegende onthulling dankzij twee historische Britse gevechtstoestellen, die op dat moment over vlogen. Alle ceremonies, ingeleid met een herdenkingsdienst in de kerk van Molenaarsgraaf, verdienden maar één woord: stijlvol.

Nogmaals: cursor op foto en click: uitvergroting

De kerk was vol tijdens de herdenkingsdienst, mede dankzij twintig Britse nabestaanden omdat de zes gesneuvelde piloten allen Britten waren.. De preekstoel was voorzien van een subtiele aanvulling: een poppy op de kanselbijbel, een plastic papaver.

Klaproos  en  papaver staan vooral in de Angelsaksische landen symbool voor de verschrikkingen in de oorlogen. Met name in de Eerste wereldoorlog toen poppies de eerste bloemen waren die op omgewoelde slagvelden bloeiden, met het bloed van de gesneuvelde soldaten werd gezegd. Miljoenen droegen en dragen ze op 11 november, Wapenstilstandsdag in de Eerste Wereldoorlop. Vanaf het begin zijn ze van plastic of stoffen gemaakt omdat deze bloemsoort te snel verlept.

De kids van basisschool De Bron hadden met drie weinig bekende odes een belangrijk vocaal aandeel in de herdenkingsdienst. Met mooie eenvoudige begeleiding, de donkere tonen van de hobo pasten er prachtig bij.

De organisatie kondigde een saluutvlucht aan van een spitfire aan, het bleken twee historische RAF- toestellen te zijn. Drie keer vlogen ze over het monument, daarna over café Boerenklaas  terug naar Engeland

Links net een tent en een laken op een hoog wasrek. De contouren van een mooi ontwerp waren voor alle betrokkenen wel herkenbaar. 

De onthullers hadden de pech dat de enige bui van die dag viel toen zij aan de koorden trokken. 

Marie Keaton - Laydon legde een krans namens een twintigtal nabestaanden van de omgekomen bemanningsleden van de Lancaster. Zij is 93, was 20 jaar toen haar broer Raymond Keating boven Molenaarsgraaf in het exploderende vliegtuig omkwam. Zij hield in de kerk een prachtige toespraak, met aandacht voor allen.

 Ook een krans van de jeugd van de twee dorpen.

Deze krans is van kunststof, heel gewoon in de Angelsaksische cultuur.  Google leerde me dat poppies-kransen nooit van echte klaprozen zijn gemaakt, die zijn veel te teer. Soms zijn ze gebreid,  maar deze vond ik ook een mooie toevoeging.

Na de opening dromde het publiek rond de vitrine en de proppeller-opstelling. 

Om de enorme bomladingen over duizend kilometer vijandelijk gebied te vervoeren had de Lancaster vier forse proppellers nodig. De restaurateurs lieten alle brandblaren op de coating intact, als herinnering aan 1944. 

,,Hij blijft eeuwig huilen'',  zei een vrijwilliger, wijzend naar de grote neus van de 'prop'. ,,Die hebben we minstens tien keer heftig schoon gemaakt, dan nog blijft er olie uitkomen.''

Ondanks de brandblaren ziet de motor er nog gaaf uit. Zelfs de slangen lijken de hitte te hebben  overleefd. Het natte veenbad waarin de machine onder ging koelde snel. ,,Is nog geprobeerd te starten?'', vroeg ik me even af. Ondenkbaar natuurlijk bij een symbool van zes doden.

De  ruiten van de vitrine hellen onder 45 graden, wat een speels effect oplevert. De vlaggenmast met de Union Jack lijkt neergelegd. 

Ook na alle onderzoek, opgraving, restauratie en fondsenwerving blijft er werk aan de winkel.De eerste onderhoudsklus was het droogtrekken van de ramen.

De op eerdere pagina's veelvuldig genoemde voortrekker van het hele gebeuren, Arjan Wemmers, toonde weer veelzijdigheid. Hij stuurde een rolstoeler tussen de andere kijkers door.

Tenslotte bezochten mijn echtgenote Lineke en ik de begraafplaats van Molenaarsgraaf, Daar was voor de herdenking in de kerk een besloten bloemlegging voor de nabestaanden. Het was uren na de onthulling, maar een broer van radioman Raymond Watts bezocht nogmaals diens graf. Hij haalde ook plezierige 73 jaar oude herinneringen op.