(Na uren vruchteloos bladeren in Niod-dossiers ging ik drie kwartier voor sluitingstijd snuffelen in de bilbiotheek met duizenden publicaties, gelukkig wel digitaal geboekt. De mooiste band bood, te zien in de pagina Duizend geredden, was binnen de band kaal. In het tweede boekje kickte ik op de verschillende luchtmacht-logo’s. De tekst was onthutsend.
Jongensboek
met horror-slot
Uit enkele links en rechts gelezen alinea’s in ‘HALIFAX … keerde niet terug’ begreep ik dat het om een piloten-ontsnappingslijn ging van Brabant naar Spanje. Aan het einde barre tochten over de Pyreneeën na bar gevaarlijke reizen door België en Frankrijk. Enkele maanden duurden ze, de naam Komeetlijn kun je zelfspot noemen, of misleiding van de vijand. In de laatste minuten fotografeerde ik bijna lukraak plaatjes en teksten in de jongensboek-omslag en ontdekte thuis een pikzwarte passage:
Heel wetenswaardig, maar weinig bekend. Grotendeels Belgische en Franse slachtoffers, maar De Komeetlijn hoort ook tot de Nederlandse geschiedenis.
Een leider, die Ravensbrück overleefde, was de jonge Belgische vrouw Andreé de Jongh. Ze kreeg de hoge onderscheidingen Medal of Freedom (USA) en de George Medal, de laatste in een ontvangst door de Britse koning George VI. In België is ze geridderd, letterlijk met die titel. Ze werd 90 jaar.
Eisenhower, zijn president en koning George vonden het dus fantastisch dat ervaren piloten uit bezet gebied ontsnapten. Ik ben benieuwd hoeveel eer de Nederlandse pilotenhelpers te beurt viel. Ondanks die bloedige episodes houdt de pilotenhulp een hoog jongensboekengehalte, wat ook na zeventig jaar hoop kan geven op meer boeken.
(HaliFax EY-S is door George Duffee uitgegeven in eigen beheer in 1985)
Mailcontact: gerard@dirkbons.nl
Volgende pagina: Verstrooid vliegtuig 1