Herdenking van 'onbekenden soldaten'

Voor de stille herdenking van Zijpersluis dreigde in 2007 een organisatorische stilte. De enige coördinator  kon er niet bij zijn, maar vond Klaas Tillema bereid het geregel over te nemen. Inmiddels zijn er vijf personen verzameld in het Comité 4 mei Schoorl, Groet, Camperduin. 

De Groninger kwam in 1983 bij de gemeente Schoorl werken en woonde de herdenkingen in Zijpersluis vanaf 1985 altijd bij. De suggestie dat hij de stille ceremonie redde, werpt hij van zich af: ,, Zolang ik al deel neem aan de herdenking komt er altijd een goede vertegenwoordiging van de bevolking. Deze groep zal ook altijd blijven gaan.’’

Het monument is in 1947 onthuld. In die tijd was nog enige kennis van de slachtoffers, maar je zou kunnen zeggen dat veel West-Friezen rond 1995 daar  als het ware tien onbekende soldaten eerden. 

Tillema ,,Jarenlang wist niemand van wie de tien namen op die plaquette waren. Totdat  in 2010 Tielenaren één en ander over het verzet van Dirk Botterweg vertelden. De eerste van wie we meer te weten kwamen.’’

De regelaar van de herdenking wist tot 4 mei 2014 niet dat Vader en zoon Bons vernoemd was in de Amsterdamse Dirk Bonsstraat. 

De Hondsbossche Vaart is de zuidgrens van Zijpe en het monument staat daarnaast. Het bindt Schoorl en Zijpe, aan de intieme herdenking van bewoners aan beide zijden.

,,We hebben goede afspraken met de twee gemeenten. Schagen maakt voor de herdenking het monument schoon,  maait het gras en plaatst de vlaggenmast. Schoorl zorgt voor de trompettist en de erewacht van de brandweer.’’

Overal in het land wordt bij kransleggingen iedereen uitgenodigd langs het monument te lopen. Vaak doet slechts een minderheid dit. Ik observeerde niet alles en iedereen, maar kreeg de indruk dat in 2014 iedereen de ereronde liep. Men stond zelfs in de rij. 

Tillema koestert het ritueel met de ereronde om het monument en de blijvende stilte in de herdenking van Zijpersluis. Dat dit laatste direct na de oorlog een zeer oorspronkelijke wijze van herdenken is geweest, verrast hem. ,,Een extra reden om het zo te houden’’, mijmert hij na lezing van het artikel in De Zwerver. 

Het 4 mei-comité legt ook jaarlijks een krans bij de herdenking van Kamp Schoorl , op 14 juni 2014 door Klaas Tillema met Jan Apeldoorn. (links)

Op de foto boven draagt Klaas Tillema (links) met comitélid Arjen de Rijk op 4 mei 2014 de krans naar het monument.

Volgende pagina: Hartendief